ποιότητα διδασκαλίας

Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ, που εκπονήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τρεις στους τέσσερις εκπαιδευτικούς αισθάνονται ότι δεν έχουν κίνητρα για να βελτιώσουν την ποιότητα της διδασκαλίας τους, και σε τρία από τα πέντε σχολεία η κακή συμπεριφορά των μαθητών στην αίθουσα διδασκαλίας διαταράσσει την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων. Η έκθεση βασίζεται στη νέα διεθνή μελέτη για τη διδασκαλία και τη μάθηση (TALIS) και παρέχει, για πρώτη φορά, διεθνώς συγκρίσιμα στοιχεία σχετικά με τις συνθήκες στα σχολεία που επηρεάζουν τους εκπαιδευτικούς βάσει των αποτελεσμάτων της μελέτης σε 23 συμμετέχουσες χώρες.
Κατά την παρουσίαση της έκθεσης ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ κ. Angel Gurría τόνισε την ανάγκη να προωθηθεί η βελτίωση της απόδοσης των εκπαιδευτικών. Δήλωσε ότι οι «Εκπαιδευτικοί υψηλού επιπέδου είναι το κλειδί για την επιτυχή υλοποίηση των εκπαιδευτικών πολιτικών». «Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η ποιότητα ενός εκπαιδευτικού συστήματος δεν μπορεί να είναι υψηλότερη από την ποιότητα των εκπαιδευτικών του και του έργου τους.»
Ο Ján Figel', ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για θέματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και πολιτισμού, πρόσθεσε: «Εκτιμάται ότι υπάρχουν 6,25 εκατομμύρια εκπαιδευτικοί στην ΕΕ και χρειάζονται όλη τη βοήθεια την οποία οι εκπαιδευτικές αρχές μπορούν να τους δώσουν ώστε η μέθοδος διδασκαλίας τους να είναι η κατάλληλη για το ταχέως μεταβαλλόμενο σχολικό περιβάλλον. Αυτό απαιτεί αποφασιστικότητα και δέσμευση εκ μέρους των υπευθύνων για τη χάραξη πολιτικής ώστε να υποστηριχθούν οι εκπαιδευτικοί μας, όχι μόνο με την προώθηση της επιμόρφωσής τους, αλλά και με τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους.»
Από την έκθεση, με τίτλο «Creating effective teaching and learning environments» (δημιουργία αποτελεσματικού περιβάλλοντος διδασκαλίας και μάθησης), που βασίζεται στα συμπεράσματα της μελέτης TALIS, προκύπτουν τα ακόλουθα:
- Στην Αυστραλία, το Βέλγιο,(Φλάνδρα), τη Δανία, την Ιρλανδία και τη Νορβηγία πάνω από το 90% των εκπαιδευτικών δηλώνουν ότι δεν προσδοκούν επιβράβευση για τη βελτίωση της ποιότητας της διδασκαλίας τους.
- Οι εκπαιδευτικοί είναι λιγότερο απαισιόδοξοι στη Βουλγαρία και την Πολωνία, παρ’ όλα αυτά περίπου οι μισοί δεν διακρίνουν κανένα κίνητρο για βελτίωση.
- Στην Εσθονία, την Ιταλία, τη Σλοβακική Δημοκρατία και την Ισπανία πάνω από το 70% των εκπαιδευτικών στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση εργάζονται σε σχολεία στα οποία διαπιστώθηκε ότι η διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής των μαθημάτων εμποδίζει τη διδακτική διαδικασία «σε ορισμένο βαθμό»ή «σε μεγάλο βαθμό».
- Κατά μέσο όρο, το 38% των ερωτηθέντων εκπαιδευτικών εργάζονται σε σχολεία στα οποία υπάρχει έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού. Στην Πολωνία το πρόβλημα αφορά μόνο το 12% των σχολείων. Αντιθέτως, στην Τουρκία αυτές οι ελλείψεις υπάρχουν στο 78% των σχολείων. http://dx.doi.org/10.1787/607784618372
- Οι εκπαιδευτικοί δαπανούν, κατά μέσο όρο, το 13% του χρόνου του μαθήματος για την τήρηση της τάξης. Στην Βουλγαρία, την Εσθονία, την Λιθουανία και την Πολωνία χάνεται λιγότερο από το 10% της ώρας του μαθήματος για τον ίδιο σκοπό.
- Εκτός από τη διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής των μαθημάτων, άλλοι παράγοντες που παρεμποδίζουν τη διδακτική διαδικασία περιλαμβάνουν τις απουσίες των μαθητών (46%), την καθυστερημένη προσέλευση των μαθητών (39%), την αισχρολογία και τις βωμολοχίες (37%), τον εκφοβισμό ή τη λεκτική βία προς άλλους μαθητές (35%).
- Εκτός από την έλλειψη κινήτρων για βελτίωση, σε ορισμένες χώρες δεν υπάρχει συστηματική αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ούτε λαμβάνεται ανατροφοδότηση για το έργο τους. Αυτό συμβαίνει σε πάνω από 25% των εκπαιδευτικών στην Ιρλανδία και την Πορτογαλία, 45% στην Ισπανία και 55% στην Ιταλία. http://dx.doi.org/10.1787/607856444110
Το κύριο δίδαγμα πολιτικής είναι ότι οι εκπαιδευτικές αρχές πρέπει να παράσχουν πιο αποτελεσματικά κίνητρα για τους εκπαιδευτικούς. Πολλές χώρες δεν συνδέουν την αξιολόγηση της απόδοσης των εκπαιδευτικών με την επιβράβευση και την αναγνώρισή τους. Ακόμη και στις περιπτώσεις που υπάρχει η σύνδεση αυτή, είναι χαλαρή.
Συνολικά, από τη μελέτη προκύπτει ότι οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικού σχεδιασμού θα μπορούσαν να υποστηρίξουν περισσότερο τους εκπαιδευτικούς και να βελτιώσουν τις επιδόσεις των σπουδαστών εάν το κοινό και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής επικεντρωθούν λιγότερο στον έλεγχο των πόρων και το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και περισσότερο στα μαθησιακά αποτελέσματα.
Ιστορικό
Η μελέτη TALIS είναι η νέα διεθνής μελέτη για τη διδασκαλία και τη μάθηση του ΟΟΣΑ. Πρόκειται για την πρώτη διεθνή μελέτη η οποία έχει κεντρικό θέμα το περιβάλλον μάθησης και τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών στα σχολεία. Εξετάζει θέματα που αφορούν τους εκπαιδευτικούς και την απόδοσή τους, από την άποψη των διευθυντών σχολείων και των ίδιων των εκπαιδευτικών. Κατά τον τρόπο αυτό αποσκοπεί να καλύψει σημαντικά κενά στις πληροφορίες για τις διεθνείς συγκρίσεις εκπαιδευτικών συστημάτων.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και καλύπτει 23 συμμετέχουσες χώρες: Αυστραλία, Αυστρία, Βέλγιο (φλαμανδική κοινότητα), Βραζιλία, Βουλγαρία, Δανία, Εσθονία, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Ιταλία, Κορέα, Λιθουανία, Μαλαισία, Μάλτα, Μεξικό, Νορβηγία, Πολωνία, Πορτογαλία, Σλοβακική Δημοκρατία, Σλοβενία, Ισπανία και Τουρκία.
Σε κάθε χώρα επελέγησαν δειγματοληπτικά περίπου 200 σχολεία και ο διευθυντής του κάθε σχολείου συμπλήρωσε ένα ερωτηματολόγιο. Ένα άλλο ερωτηματολόγιο συμπληρώθηκε από 20 εκπαιδευτικούς που επελέγησαν δειγματοληπτικά.
Οι ερωτήσεις αφορούσαν θέματα όπως η προετοιμασία του εκπαιδευτικού, οι μέθοδοι διδασκαλίας που εφαρμόζει και η αναγνώριση και η επιβράβευση των εκπαιδευτικών.
Βλέπε www.oecd.org/edu/talis/firstresults